Η κάθε τάξη του Μοντεσσοριανού Δημοτικού Σχολείου θυμίζει ένα εργαστήρι με πλούσιο εποπτικό παιδαγωγικό υλικό σχετικό με γλώσσα, γεωμετρία, αριθμητική, ιστορία, φυτολογία, ζωολογία, μελέτη περιβάλλοντος, φυσική, τέχνη, μουσική. Κατά το πρώτο δίωρο της ημέρας που ασχολούνται με το Μοντεσσοριανό υλικό, έχουν την πρωτοβουλία να επιλέξουν με ποιον τομέα θα ασχοληθούν σε συνεργασία με τη δασκάλα καθώς και τον χρόνο που θα διαθέσουν γι’ αυτό.
Η δασκάλα παρουσιάζει, συντονίζει, βοηθάει, παρεμβαίνει όπου χρειάζεται ώστε να γίνεται ήρεμα και εποικοδομητικά η μαθησιακή διαδικασία και τα παιδιά να χαίρονται κατακτώντας τη νέα γνώση.
Το εποπτικό υλικό, που είναι στη διάθεσή τους, τα βοηθάει να κατανοήσουν την κάθε αφηρημένη έννοια με ευχάριστο βιωματικό τρόπο. Για παράδειγμα, όλο το υλικό που έχει σχέση με την αριθμητική παρουσιάζεται με τέτοιο τρόπο (χάντρες, ξυλάκια κ.λ.π), ώστε τα παιδιά να κατανοούν εύκολα την αξία των αριθμών. Επίσης, τα παιδιά οδηγούνται μόνα τους σε συμπεράσματα και κανόνες μέσω του υλικού σε θέματα όπως είναι τα εμβαδά, η περίμετρος, οι δεκαδικοί αριθμοί, τα κλάσματα και άλλα πολλά γνωστικά αντικείμενα που είναι στην ύλη του δημοτικού. Η ενασχόληση με το υλικό προηγείται της παρουσίασης του ίδιου θέματος από τα βιβλία του υπουργείου και έτσι δίνεται στα παιδιά ο χρόνος που χρειάζονται για να ολοκληρώσουν την κατάκτηση της νέας γνώσης. Επιδιώκουμε τη συνεργασία, την αλληλοβοήθεια και όχι τον ανταγωνισμό στην ομάδα.
Το παιδί μέσα στο προετοιμασμένο περιβάλλον εξοικειώνεται με τη διαδικασία του πώς να μαθαίνει, μαθαίνει να ερευνά, να αναπτύσσει την κρίση του, να οδηγείται σε συμπεράσματα.
Μέρος του Παιδαγωγικού Υλικού
Η έρευνα ως εργαλείο κατάκτησης της γνώσης είναι ιδιαίτερα ελκυστική στους μαθητές του μοντεσσοριανού περιβάλλοντος, ιδίως στις μεγαλύτερες τάξεις. Ατομικά ή ομαδικά θέτουν τα ερωτήματα του θέματος που ερευνούν. Κατευθύνονται στις ανάλογες πηγές για να συλλέξουν πληροφορίες, καταγράφουν τις πληροφορίες, συνθέτουν την περίληψη, εικονογραφούν και παρουσιάζουν την εργασία σε άλλη ομάδα της τάξης τους ή και ακόμα σε άλλες τάξεις. Τα οφέλη που αποκτά το παιδί από αυτή τη διαδικασία σε γνωστικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο είναι πολλά.
Τα διδακτικά υλικά και το προετοιμασμένο περιβάλλον είναι μελετημένα ώστε να παρέχεται η δυνατότητα για τον έλεγχο λαθών, μαζί με την παιδαγωγό η οποία επιδεικνύει την κατάλληλη χρήση των υλικών καθώς και το παιδί το οποίο ενδιαφέρεται για τον κόσμο που το περιβάλλει, αποτελούν ένα αρμονικό σύνολο που θα συνδιαμορφώσουν ένα αποτελεσματικό πλαίσιο μάθησης.
Μέσα σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον τα παιδιά μαθαίνουν να δουλεύουν ανεξάρτητα, να συμβιώνουν, να ανταλλάζουν τις ιδέες τους με τους συμμαθητές τους, να συναισθάνονται τους γύρω τους, να μη λειτουργούν επικριτικά, να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες, να σέβονται τη διαφορετικότητα, να βρίσκουν λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν και να απολαμβάνουν την κάθε μαθησιακή διαδικασία.