Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο είναι μια σημαντική αλλαγή στη ζωή των παιδιών. Η αλλαγή βαθμίδας είναι σε αυτή τη φάση της ζωής του παιδιού κάτι παραπάνω από αλλαγή τάξης. Στην ουσία είναι το σημείο όπου πραγματοποιείται η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβική, από το γνώριμο στο άγνωστο. Η μετάβαση στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο στην προετοιμασία των νέων ανθρώπων για την ομαλή και δυναμική ένταξή τους σε μια ανώτερη γνωστική βαθμίδα που ως επιστέγασμά της έχει την ένταξη των παιδιών στην επαγγελματική, κοινωνική και γενικότερα την ενήλικη ζωή.
Πέραν όμως από τις αναπτυξιακές, συναισθηματικές και κοινωνικές αλλαγές που τα παιδιά θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στο Γυμνάσιο, υπάρχουν και οι αντικειμενικές διαφορές Δημοτικού-Γυμνασίου. Η καθημερινότητα των παιδιών στον χώρο του σχολείου αλλάζει, αφού πλέον υπάρχουν περισσότεροι καθηγητές, περισσότερα μαθήματα, εξετάσεις, εργασίες, περισσότερες δραστηριότητες και γενικότερα διαφορετική αντιμετώπιση των απαιτήσεων των μαθημάτων. Είναι λοιπόν απόλυτα φυσιολογικό αρκετά από τα παιδιά της πρώτης τάξης του Γυμνάσιου να εξωτερικεύουν το άγχος τους με διάφορους τρόπους και να χρειάζονται στήριξη τόσο από το οικογενειακό όσο και από το σχολικό περιβάλλον.
Η μετάβαση αυτή βέβαια δεν απασχολεί και δεν επηρεάζει όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο. Άλλα παιδιά θα ενταχθούν ομαλά και άλλα λιγότερο ομαλά και αυτό εξαρτάται από πλήθος παραγόντων και κυρίως από τη φροντίδα και τη στήριξη που προσφέρει το σχολείο και το εκπαιδευτικό προσωπικό στα παιδιά.
Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα όλα τα παιδιά σε αυτή τη μετάβαση αγχώνονται για τους κανούριους χώρους των κτηρίων, για την επαφή με άλλα παιδιά που θα γίνουν οι καινούριοι συμμαθητές τους, για την επαφή με τα μεγαλύτερα παιδιά του Γυμνασίου, για τα καινούρια και πιο απαιτητικά μαθήματα, για τον τρόπο διδασκαλίας των καθηγητών και για τη νέα κλίμακα αξιολόγησης (0-20).
Το σημαντικότερο που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι στο σχολείο μας εφαρμόζονται οι τέσσερις φάσεις που σύμφωνα με ερευνητές βοηθούν στην ομαλή μετάβαση των μαθητών από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο την προετοιμασία, τη μεταφορά, την επαγωγή και την ενσωμάτωση.
Η προετοιμασία αρχίζει νωρίς, είτε όταν ο μαθητής φοιτά στην Στ’ τάξη του Δημοτικού σχολείου είτε στην έναρξη της σχολικής χρονιάς της Α’ Γυμνασίου και περιλαμβάνει μια σειρά από δράσεις που αφορούν στον συναισθηματικό και στον γνωστικό τομέα. Μέσα από αυτές ο μαθητής αναπτύσσει γνώσεις και δεξιότητες που τον χαρακτηρίζουν ως προσωπικότητα και ως μέλος μίας ευρύτερης κοινωνικής ομάδας. Η μεταφορά από το μαθητή αυτών των χαρακτηριστικών και των δυνατοτήτων στο Γυμνάσιο τον βοηθά να γεφυρώσει σε δεύτερη φάση τη μια βαθμίδα με την άλλη. Η επαγωγή είναι μια καθημερινή διαδικασία χρήσης και εξέλιξης των γνώσεων και των μηχανισμών που έχουν αποκτηθεί κατά την προετοιμασία και έχουν μεταφερθεί από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Η διαδικασία αυτή θα οδηγήσει στην ενσωμάτωση, οπότε ο μαθητής αισθάνεται ασφαλής και σίγουρος για το νέο του ρόλο ως μαθητής του Γυμνασίου.
Το πέρασμα από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο δεν είναι μόνο αλλαγή στη ζωή του παιδιού αλλά και στη ζωή του γονέα. Οι γονείς είναι σημαντικό να συζητούν με τα παιδιά τους όλα όσα τα απασχολούν, να τους επιτρέπουν να αυτονομούνται και σίγουρα να έχουν καλή συνεργασία με το σχολείο, ώστε να επιτυγχάνονται το συντομότερο δυνατό τα καλύτερα αποτελέσματα. Επίσης είναι σημαντικό να εξασφαλίζουν στα παιδιά τους χρόνο για πράγματα που τα ευχαριστούν και τα ξεκουράζουν.
Βασικό μέλημα του σχολείου μας είναι να αντιμετωπίζει τα παιδιά που μεταβαίνουν από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο με θετικό τρόπο, καθώς το παιδί που εισπράττει απαισιοδοξία από το περιβάλλον του αντιμετωπίζει δυσκολίες σε αυτή τη μετάβαση ευκολότερα, αφού είναι θωρακισμένο με αισιοδοξία. Η θερμή υποστήριξη που προέρχεται από το σχολικό περιβάλλον λειτουργεί επικουρικά σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, σε αυτό το νέο ξεκίνημα.
Κλείνοντας, σκόπιμο είναι να αναφέρουμε τα λεγόμενα του γνωστού ψυχολόγου Barrie Hopson «….Τίποτα και κανείς δεν παραμένει ίδιος. Η φύση απεχθάνεται τα κενά και τη στασιμότητα. Ένα σταθερό σημείο δείχνει ότι είναι μια στάση ενός ταξιδιού από τον ένα τόπο στον άλλο. Αν σταθείς κάπου για πολύ, το ταξίδι σου θα φθάσει στο τέλος. Μείνε και διασκέδασε αλλά όμως να ξέρεις ότι σε περιμένουν πολλά και διαφορετικά πράγματα ακόμα. Μπορεί να μην είσαι ικανός να διακόψεις το ταξίδι αλλά μπορείς να πετάξεις!»